hetverhaal van Els De Bodt

Els De Bodt: tien jaar grensverleggend theater in hetpaleis

Els De Bodt viert dit jaar haar tienjarig jubileum bij hetpaleis. Haar favoriete plek in huis is in de grote zaal tijdens repetities en als ze geen algemeen directeur zou zijn, zou ze achter de bar in hetgeluk staan. Maar laat ons beginnen bij het begin. Haar carrière is doordrenkt van passie voor de podiumkunsten en kinderen en jongeren. Voor ze naar hetpaleis kwam, was ze leerkracht Nederlands en Engels, journalist bij Het Belang van Limburg, programmator bij kunstencentrum STUK en coördinator van het TheaterFestival. In 2016 volgde ze Barbara Wyckmans op als algemeen directeur van hetpaleis. Tien jaar later heeft ze een solide basis gelegd voor de florerende werking van hetpaleis. 

De lat even hoog voor jeugdtheater

Els De Bodt introduceerde samen met haar team een nieuwe artistieke visie die de huidige koers van hetpaleis bepaalt. Zo werd de educatieve werking versterkt door workshops inhoudelijk meer te verbinden met de eigen creaties. Er kwamen uitgesproken internationale ambities bij en er werden stadsprojecten zoals A1000 en hetdoek opgezet. 

De eerste steek van hetdoek
© Karolina Maruszak

“De artistieke kwaliteit van een voorstelling voor een jong publiek moet dezelfde zijn als die van een voorstelling in het avondcircuit”

“Jeugdtheaterproducties zijn te vaak uitsluitend gericht op kinderen van een bepaalde leeftijdscategorie. Dat vind ik een gemiste kans. Je kan een voorstelling maken met een minimumleeftijd in het achterhoofd maar wat je maakt, moet werken voor iedereen in het publiek, dus ook voor de volwassenen in de zaal. De artistieke kwaliteit van een voorstelling voor een jong publiek moet dezelfde zijn als die van een voorstelling in het avondcircuit. Daarom kiezen we in hetpaleis consequent ook voor makers die in het avondcircuit werken. Het zou fijn zijn om de grenzen tussen die twee circuits te kunnen opheffen.”

Voor Els is het ook belangrijk dat een voorstelling ‘ergens over gaat’. “Natuurlijk mag een voorstelling grappig of entertainend zijn, maar ze moet kinderen of jongeren ook iets bijbrengen, hen aan het denken zetten of hun verbeelding prikkelen. Als grootste podiumhuis voor een jong publiek moet je je tot de wereld van vandaag verhouden.”

Kinderen en jongeren vormen het hart van de werking van hetpaleis. “Daarom zetten we ook stadsprojecten zoals bijvoorbeeld de A1000 op. hetpaleis wil jongeren een stem én een podium geven. In dat kader organiseren we samen met BRONKS en Kopergietery in april een nieuw festival rond cocreatie, VOLT. Dit is hoe we het liefste werken: in dialoog met kinderen en jongeren, vertrekkend vanuit een gelijkwaardige relatie.” 

Een diverse programmatie

“De sleutel tot een evenwichtig en artistiek interessant programma zit volgens mij in goed luisteren. Naar kinderen en jongeren, naar hetpaleisteam en naar de kunstenaars met wie je werkt.”

Een theaterseizoen samenstellen is erg complex, zegt Els. “Je moet rekening houden met de verschillende leeftijden van het publiek en zorgen voor een gevarieerd aanbod: beeldend theater, dans, teksttheater,...  Mijn eigen artistieke voorkeuren zijn daarbij vaak ondergeschikt.”  

“De sleutel tot een evenwichtig en artistiek interessant programma zit volgens mij in goed luisteren,” zegt Els. “Naar kinderen en jongeren, naar hetpaleisteam en naar de kunstenaars met wie je werkt. Dat zijn veel verschillende stemmen en ik probeer daar een soort gedragen aanbod uit te distilleren.” 

“Zo ontvangen we op regelmatige basis een groep leerkrachten met wie we ideeën en keuzes aftoetsen. En ook onze ambassadeurs, een groep kinderen en jongeren die verbonden zijn aan hetpaleis, kiezen elk jaar een voorstelling die we het seizoen erop presenteren in ons programma."  

Soms ontstaat een voorstelling precies op het snijvlak van wat een maker wil vertellen en wat het publiek nodig heeft. “Zoals bij The Beach, een nieuwe creatie van Sarah Vanhee. Zij wilde al langer een voorstelling maken over seksualiteit bij jongeren, een thema waarvan leerkrachten aangeven dat het soms moeilijk bespreekbaar is in de schoolse context. Dat we dat gesprek kunnen faciliteren dankzij deze voorstelling, is echt waar het belang van kunst voor mij over gaat.”

Ook de keuze tussen nieuwe makers en gevestigde namen, is een aspect waar Els rekening mee houdt bij het samenstellen van het programma. “We werken in een groot huis en hebben het geluk dat er veel interessante voorstellen op onze tafel belanden. Er is ook een nieuwe generatie theatermakers die bewust kiest voor jong publiek; daar word ik echt blij van. In seizoen ‘26-’27 gaan we bijvoorbeeld samenwerken met WOLF WOLF, een bende jonge, talentvolle theatermakers die een productie voor onze grote zaal gaan maken.”

 A1000 (2024) © Karolina Maruszak

De toekomst van hetpaleis

De infrastructuur waarin hetpaleis is gehuisvest, is aan renovatie toe. Het was lange tijd onduidelijk wat er zou gebeuren met de site op het Theaterplein en of hetpaleis er kan blijven. Net voor de kerstvakantie kwam het verlossende nieuws dat het idee van een kinderkunstencentrum, waarvan hetpaleis een onderdeel wordt, op de locatie verder uitgewerkt zal worden. “Dat we onze werking kunnen verderzetten op het Theaterplein is een hele geruststelling. De volgende jaren kunnen we hopelijk mee het programma vormgeven. In mijn hoofd kunnen we de volledige site benutten en omvat het kunstencentrum een bibliotheek, concertzaal, expozaal, theaterzalen, workshopruimtes,... maar ook een school en veel speelruimte en groen. Een beetje vergelijkbaar met 104 in Parijs. Met dat verschil dat wij focussen op kinderen en jongeren. Een grootschalig kunstencentrum voor kinderen en jongeren, dat zou een primeur in Europa zijn. Het is vreemd dat in een stad als Antwerpen, waar zoveel kinderen wonen, er niet meer fysieke ruimte voor hen is. Het aanbod voor volwassenen is veel groter. Dat klopt niet en het wordt tijd om dat in evenwicht te brengen.”

 © Katya Chekina 

Elke dag een verschil maken 

“Dit is de meest intense job die ik al heb gehad, maar ook degene waar ik de meeste voldoening uit haal. In het avondcircuit bestaat het publiek grotendeels uit toeschouwers die al overtuigd zijn van de waarde en het belang van kunst. Tijdens schoolvoorstellingen zit de hele stad in de zaal, inclusief kinderen of jongeren die anders misschien nooit in aanraking komen met theater. Het is ontroerend om te zien wat theater voor hen kan betekenen. Hun reacties horen, zien hoe hun verbeelding wordt aangesproken, … dat raakt me telkens weer. Het besef dat je bij een aantal van hen echt een verschil hebt kunnen maken, is waarom ik elke dag met plezier de trein naar Antwerpen neem.”

De afgelopen tien jaar zag Els talloze voorstellingen in hetpaleis. Een absolute favoriet kiezen is onmogelijk, maar deze drie zijn voor haar een prachtige staalkaart van de afgelopen tien jaar.

“Doe de groeten aan de ganzen, een voorstelling waarin regisseur Freek Vielen (De Nwe Tijd) een moeilijk thema zoals de dood bespreekbaar maakt op een zeer poëtische manier. Ik heb de voorstelling inmiddels 30 à 40 keer gezien en als je me morgen vraagt om opnieuw te gaan, doe ik dat zonder aarzelen.” 

“Als liefhebber van hedendaagse dans vind ik het belangrijk om die taal te delen met een jong publiek, ook al is dat niet altijd vanzelfsprekend. promise me (2023) in samenwerking met kabinet k, was voor mij de voorstelling waarin alles klopte. Het gaat over roekeloosheid, durven, vertrouwen op elkaar, spelen en genieten van het leven – thema’s die ik kinderen en jongeren graag wil meegeven.”

"Het eind van het begin van het einde (2021) was onze eerste samenwerking met theatermaker Jetse Batelaan en ging in première tijdens de coronaperiode. De voorstelling gaat daar deels ook over en dat maakte het des te relevanter. Deze voorstelling werd door jong en oud enthousiast onthaald en moet iedereen gezien hebben."